"Denk na voordat je iets zegt". Hoe vaak hoor je dat advies wel niet? En hoe vaak wordt hier eigenlijk naar geluisterd? Veel te weinig als je het mij vraagt. Ik hoor bijna iedere dag iemand wel iets zeggen waarvan ik denk: je kunt ook gewoon je mond houden als je niks aardigs of positiefs te melden hebt.
Het is zo gemakkelijk om iets onaardigs over of tegen iemand te zeggen om vervolgens niet stil te staan bij het effect dat jouw woorden op die persoon hebben. Het wordt tijd dat wij stilstaan bij het effect dat onze woorden op anderen kunnen hebben, want blijkbaar zijn veel mensen zich daar niet bewust van. Dat blijkt wel uit een gesprek dat ik vorige week vrijdag had.
Geschrokken.
Bijna iedere vrijdag doe ik vrijwilligerswerk. In een tehuis kook ik voor mensen met een verstandelijke beperking. Hartstikke leuke mensen die mij iedere keer weer blij maken met hun leuke, unieke persoonlijkheden. Ik maak dan ook graag een praatje met iedereen. Laatst had ik echter een gesprek met twee van hen en dat gesprek verliep anders dan gewoonlijk.
Het kwam uit het niets. Ik was gezellig met twee van de bewoners aan het praten en opeens zei één van hen: "Linda, waarom kan ik geen vriendjes worden met normale mensen?".
Ik vroeg verbaasd waarom zij dacht dat zij geen vrienden kon zijn met zogenaamd normale mensen en zij reageerde daarop met: "Nou, ik zat laatst in de metro en toen wilde ik met iemand praten en vriendjes met hem worden. Ik begon te praten, maar hij zei dat ik voor me moest kijken en niet tegen hem mocht praten. Omdat ik er anders uitzie.".
De andere bewoner reageerde daarop en zei: "Ja, dat heb ik ook. Mensen praten vaak over me alsof ik er niet eens ben, alsof ik het niet eens hoor. Dan maken ze een opmerking over hoe ik eruitzie. Dat doet pijn. Ik ben toch niet anders?!".
Het gesprek ging nog eventjes door. Beide bewoners vertelden over verschillende situaties waarin er vervelende opmerkingen over hen gemaakt worden, enkel en alleen omdat zij er op een bepaalde manier uitzien en zich op een bepaalde manier uiten (iets waar zij niets aan kunnen doen).
Ik heb nog een tijdje met hen gesproken om hen ervan te overtuigen dat er niets mis is met hen en dat de mensen die zulke onaardige opmerkingen maken, zelf een probleem hebben. Zij geloofden mij wel, maar waren alsnog verdrietig over de opmerkingen die zij zo vaak te horen krijgen. Heel begrijpelijk.
Ik was na het gesprek zelf ook verdrietig geworden. Zulke lieve mensen die zo vaak gekwetst worden, omdat zij er op een bepaalde manier uitzien en omdat zij zich op een bepaalde manier uiten. Dat is niet eerlijk. En dan vraag ik mij af: wat was nou precies het nut van die opmerkingen? Hebben wij echt niets beters te doen dan onaardige opmerkingen te maken en te lachen om mensen die zogenaamd 'anders' zijn? Het kan voor jou misschien vijf minuten grappig zijn en daarna ben jij het weer vergeten, maar jouw woorden kunnen op een ander een blijvende indruk achterlaten.
Waar richt jij je op?
Wees je bewust van het effect dat jouw woorden op anderen kunnen hebben. Vaak zijn wij alleen maar bezig met onszelf en vergeten wij hoe wij anderen beïnvloeden. Is het echt nodig om bepaalde dingen te zeggen? Zijn er geen productievere dingen die je kunt doen?
Uiteindelijk is er op iedereen wel iets aan te merken. Niemand is perfect. Maar in plaats van kritisch op elkaar te zijn, is het zoveel beter (en leuker) om elkaar te wijzen op onze mooie, positieve kanten. Misschien is het een idee om iemand vandaag een complimentje te geven? Gewoon omdat het kan. En omdat het goed voelt.